Onur Gökmen

tinyBE | Darmstadt

SAHA, 26 Haziran - 26 Eylül 2021'de düzenlenen tinyBE projesine davet edilen SAHA Studio sanatçılarından Onur Gökmen'in projesine destek veriyor. tinyBE, Frankfurt ve Darmstadt’ta dokuz uluslararası sanatçının geçici yaşanabilir heykelini bir araya getiriyor. Yaratıcı bir laboratuvar olarak tinyBE, kamusal alanlarda bir dizi yaşanabilir yapıt sergisi ve anlamlı yaşam üzerine bir söylem için alan sağlıyor.

Onur Gökmen geçmişteki olayların tarihe dahil edilip edilmemelerini inceleyerek çeşitli kodlama mekanizmalarını ve içlerinde barındırdıkları politik çerçeveyi çeşitli boyutlarıyla ele alıyor. Tarihi ve günümüzün kodlarını yeniden yazmak amacıyla hareket eden Gökmen, tarihi teamüllerin varsayılan sahiciliğini ve egemenliğini araştırmasının merkezine alıyor. Sanatçı, işlerini oluşturulmasında teknolojik gelişmelerden yararlanırken bu teknolojilerin antik uygulamaları ile bağlar kuruyor. 

Gökmen’in tinyBE’de yer alan projesi FIRST, UNESCO Dünya Mirası ve dünyanın en eski kayıp şehri olan Çatalhöyük ile bağlantıları olan, içinde yaşanılabilir bir yapı. Günümüz Türkiye’sinde kazı çalışmaları ile ortaya çıkarılan neolitik yerleşim yeri 1950’lerde tekrar keşfedildi ve kentsel yaşamın ilk prototiplerinden biri olarak kabul ediliyor. Kerpiçten ve sıkıştırılmış topraktan yüzlerce evin yanyana inşa edilmesiyle oluşturulan yapı bir arı kovanını andırıyor. Evler arasında sokaklar olmaması sebebiyle bu yapılar yalnızca düz çatılarına uzanan merdivenler yardımıyla erişilebiliyordu. Şehrin atıkları büyük ihtimalle evlerin arasında muhafaza ediliyordu; bu da hastalıkların ortaya çıkmasına ve sonunda şehrin çöküşüne sebep oldu. Çatalhöyük’te olduğu gibi Darmstadt’daki yapıya da yalnızca çatıdaki girişten erişilebiliyor. İç kısmı döküm kerpiçten oluşan yapı birtakım basit ve çok fonksiyonlu form içeriyor. FIRST ile sanatçı, çevreyle kurduğumuz ilişkilerimizi ve bu ilişkilerin sonuçlarını sorguluyor. Gökmen özellikle günümüzün tüm sorunlarını yalnızca yeni teknolojilerin yardımı ile çözebileceğimiz fikrine şüphe ile yaklaşıyor ve yenilikçi, çevre dostu mimari yöntemleri yeniden ele alabilmemiz için ideal bir materyal ortam yaratıyor.

1985'te Ankara'da doğan Onur Gökmen, heykel, film ve performans mecralarındaki üretiminde, gücünü tarihsel konumundan alan söylem, obje ve anlatımlarla ilgileniyor, insanlar ve şeylerin nasıl birbirlerine dolandıklarını ele alıyor. Çalışmalarında, arkeolojinin ideolojik kullanımı, İstanbul’daki tarihi çeşmeler, Kars gravyerinin İsviçreli göçmenler tarafından Anadolu’ya getirilmesi gibi konuları inceliyor. Bard College ve Städelschule’de eğitimini tamamlayan sanatçının işleri daha önce MMK, Frankfurt; MoMA PS1, NY; Asia Culture Center, Gwangju; BAHAR, Sharjah Bienali 13; Delfina Foundation, Londra ve DEPO gibi kurumlarda gösterildi.

http://www.onurgokmen.com/